Mỗi vùng miền có một kiểu
khí hậu, đất đai khác nhau nên phù hợp với các loại cây trồng khác nhau. Từ đó
tạo nên sự đa dạng về chủng loại và hương vị cho từng vùng. Ví dụ như vùng Lục
Ngạn – Bắc Giang trồng vải thiều ngon ngọt nhất cả nước nhưng những vùng khác
mang giống về trồng lại kèm năng suất và không giữ được mùi vị đặc trưng.
Cây vải thiều
Cây vải thiều đặc biệt thích hợp với các vùng khí hậu miền Bắc
đây là loại cây được xem là đặc sản tại rất nhiều quốc gia. Ngay từ ngày xưa
hoàng đế các nước Trung Hoa vẫn đều đặn nhận cống phẩm là các quả vải thơm ngọt
từ nước ta sang và coi nó như thứ quý hiếm hàng đầu.
Hiện nay vải được ưa chuộm nhiều đặc biệt tại các tỉnh phía nam và xuất khẩu sang Trung Quốc. Nhược điểm của loại cây này là thời gian bảo quản ngắn thị trường tiêu thụ thiếu ổn định. Nhiều nhà vườn phía nam mang vải về trồng thử nghiệm nhưng không cho trái hoặc rất ít cho dù được trồng ở các tỉnh miền tây giàu phù sa. Vì thế có thể nói vải là loại cây đặc sản chỉ có tại một vài tỉnh miền bắc có khí hậu 4 mùa rõ rệt.
Đào
Các giống đào hiện nay có trái lớn mỏng, mịn lông tơ mềm như
nhung thơm và ngọt dịu. Ngoài việc có hương vị thơm ngon đào còn có tác dụng giảm
cân, làm đẹp da, ngăn ngừa thiếu máu… Là loại cây ưa khí hậu mát mẻ chi trồng
được ở các tỉnh miền Bắc nên có thể goi là loại cây đặc trưng của vùng này.
Trước đây các cây đào ta cho trái nhỏ đầu hơi dẹp ít có giá
trị kinh tế, nhưng gần đây các giống đào nhập ngoại cho trái to, hương vị thơm
ngon nên được nhà vườn chọn làm cây thoát nghèo bền vững. Cây đào bắt đầu cho
trái từ 2 năm tuổi năng suất cao mỗi cây cho 20 – 50kg quả với giá 20.000đ mua
tại vườn mỗi ha cho thu nhập vài trăm triệu.
Mận
Cũng giống như vải mỗi năm người dân cả nước chỉ được thưởng
thức hương vị thơm ngon của chúng một lần. Mùa mận thường bắt đầu từ tháng 5 và
kết thúc vào tháng 7 dương lịch hàng năm gây nuối tiếc cho nhiều người. Mận khi
xanh có vị chua nhiều vitamin C và khoáng chất khi chín mềm và ngọt, mận rất tốt
chữa nhiều bệnh như thiếu máu, điều hoà huyết áp, bệnh đại tràng…
Mận là loại cây truyền thống của nước ta đã có từ rất lâu quả
mận có thời gian bảo quản khá lâu nên được bán nhiều tại các tỉnh phía nam. Do
đặc tính ưa khí hậu lạnh nên chỉ trồng được ở các tỉnh phía tây bắc như Lai
Châu, Lạng Sơn… Trồng mận cũng là một
nghề được người dân ưa chuộm vì cây ít sâu bệnh tự nhiên, dễ chăm sóc, đầu ra ổn
định mang lại thu nhập bền vững cho nhiều hộ gia đình.
Qủa Hồng
Cả hồng giòn và hồng mềm đều là loài cây ưa mát mẻ trồng nhiều tại các tỉnh miền Bắc, ở phía nam chỉ trồng được ở Đà Lạt và được người dân ưa chuộm. Hồng khi xanh có vị chát, cứng khi chín mềm và ngọt, thịt quả hồng rất bổ dưỡng vì chứa nhiều beta carotene, sinh tố A và các yếu tố vi lượng như canxi, photpho, magie rất tốt cho sức khoẻ con người.
Hồng có thể ăn sống bằng cách ngâm với vôi bột 3 – 5 ngày để
khử vị chát. Hồng chín có thời gian bảo quản khá ngắn nên chỉ tiêu thụ vừa đủ số
lượng còn lại làm thành hồng sấy khô xuất khẩu hoặc tiêu thụ quanh năm. Hồng
còn được chứng nhận chữa rất nhiều bệnh về dạ dày nhờ nhiều chất xơ, ngừa ung
thư nhờ chứa nhiều beta carotene, một số nghiên cứu còn chỉ ra hồng có nhiều chất
chống lão hoá rất tốt cho chị em phụ nữ.
Táo đỏ
Đây cũng là một loại cây phổ biến tại các nước ôn đới, ở nước
ta chỉ trồng được ở các tỉnh phía bắc. Táo đỏ được chứng nhận là rất tốt cho sức
khoẻ nhờ chứa nhiều chất xơ và vitamin đặc biệt tốt cho hệ tiêu hoá. Các loại táo
đỏ trên thị trường thường có giá không cao chỉ từ 15.000 – 30.000đ/kg tại vườn
tuy nhiên đây lại là loại quả có sức tiêu thụ ổn định nhất.
Trước đây các loại táo đỏ thường được nhập khẩu từ nước ngoài,
tuy nhiên gần đây một vài tỉnh phía Bắc đã trồng thành công và cho hương vị rất
ngon. Sau khi gieo trồng cây khoảng 18 tháng cây sẽ bắt đầu ra hoa và cho đợt
quả đầu tiên vào đầu năm thứ hai. Cây táo cho quả rất sai nếu được chăm sóc tốt
mỗi cây từ 3 – 5 năm tuổi cho thu hoạch 70kg trái/ cây mang lại thu nhập khủng
cho người nông dân.
Kiwi
Từ trước đến nay chỉ được trồng tại các nước ôn đới có khí hậu
lạnh nên không thể trồng được ở các tỉnh phía nam. Cây rất sợ ngập úng nên để
trồng được đất phải thoát nước tốt mạch nước ngầm phải sâu hơn 50cm. Chưa hết
theo nghiên cứu Kiwi có thể trồng tại nước ta nhưng hiệu quả và hương vị không
ngon được như một số nước.
Kiwi cũng có rất nhiều giống người trồng nên lựa chọn loại
phù hợp nhất với điều kiện khí hậu của địa phương. Kiwi là loại cây mới rất được
người Việt Nam ưa chuộm tuy nhiên đa phần hiện nay nhập khẩu từ Trung Quốc hoạc
các nước khác. Hiện có một vài tỉnh miền Bắc đã trồng thử nghiệm cho hiệu quả rất
tốt bắt đầu thu hoạch những vụ đầu tiên.
