Từ lâu, người dân sống hai bên bờ kênh rạch vùng Đồng Tháp Mười đã biết tận dụng công dụng của cây Ô Môi để làm trái ăn, làm thuốc bồi dưỡng cơ thể, và nhất là dùng để trị những cơn đau nhức xương khớp vô cùng hiệu quả.
Cây Ô môi (tên khoa học là Cassia grandis L.F) là một loài cây gỗ to, thuộc họ Vang (CAESALPINIACEAE), thân cao tới 10-12m, vỏ thân nhẵn, những cành non có lông mầu rỉ sắt, cành già màu nâu đen. Lá kép lông chim gồm hàng chục đôi lá chét dài 7-12cm, rộng 4-8cm, có phủ lông mịn. Hoa màu hồng tươi mọc thành chùm ở những kẽ lá đã rụng. Chùm hoa thõng xuống, dài tới 20-40cm. Quả hình trụ, cong như lưỡi liềm, dài 40-60cm, đường kính 3-4cm, có 50-60 ô, mỗi ô chứa một hạt dẹt, quanh hạt có cơm màu nâu đen, vị ngọt, mùi hắc. Vỏ quả màu đen, có gân nổi ôm tròn từng khía. Lúc quả Ô môi chín già, khi vừa hái xuống thì có mùi khăn khẳn hăng hắc, không mấy ai ăn ngay, mà thường đem về đặt dưới nền nhà ít hôm mới sử dụng. Càng để lâu, chất lượng quả càng tăng, ăn ngon ngọt có hương vị đặc biệt.
Ô môi không chỉ là một loại quả ngon độc đáo của vùng đồng bằng sông Cửu Long mà còn là một vị thuốc bổ được so sánh ngang với Canh-ki-na. Chính thứ cơm màu nâu đen đặc sền sệt chứa trong quả Ô môi này được nhân dân ta ngâm rượu làm thuốc bổ uống. Rượu Ô môi có màu đỏ đẹp như mầu rượu Canh-ki-na và cũng có tác dụng như rượu canh-ki-na, nên Ô môi còn được gọi là “Canh-ki-na Việt Nam”.
Để tham khảo và áp dụng những công dụng của cây Ô Môi mời bạn tham khảo qua một số phương pháp ứng dụng dưới đây:
– Làm thuốc bổ: Giúp tiêu hóa và ăn ngon miệng, ngoài ra còn có tác dụng chữa đau lưng, đau xương. Trung bình một quả ô môi có thể ngâm với 500 ml rượu đế 25-30 độ cồn. Ngâm trong 15-20 ngày là dùng được nhưng càng để lâu càng tốt. Liều dùng: Ngày uống 2 lần, mỗi lần một chén nhỏ trước bữa ăn.
– Chữa thấp khớp: Vỏ ô môi 50 g, dây đau xương 100 g, cốt toái bổ 100 g, nhục quế 30 g. Ngâm trong 1.000 ml rượu đế 30-40 độ cồn trong 15-20 ngày. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần từ 30-60 ml.
– Trị lở ngứa da, lang ben, hắc lào (lác): Lấy lá ô môi giã nát xát tại chỗ hoặc giã nát ngâm với rượu tỉ lệ 1/1 để bôi ngày vài lần.
