Thời gian gần đây, cây chó đẻ được mọi người truyền tai nhau là có khả năng chữa được nhiều loại bệnh. Trong đó, đáng chú ý nhất là công dụng của cây chó đẻ trong việc chữa bệnh viêm gan rất hiệu quả. Thế nhưng, nếu dùng sai cách, bạn sẽ biến loại thần dược này thành độc dược chết người.

Vì sao lại có tên Cây chó đẻ?

Sở dĩ tên gọi như vậy vì từ xa xưa các bậc chân y đã quan sát và thấy rằng sau khi sinh, chó mẹ thường tìm ăn loại cây này nên gọi là cây chó đẻ.

Cây có thể mọc thẳng hoặc bò dưới đất, cao từ 30cm đến 80cm, có nhiều nhánh và lá nhìn rất giống lá cây phượng có hình răng cưa nên còn gọi là cây chó đẻ răng cưa.

Cây chó đẻ còn có một số tên gọi khác là: Diệp hạ châu, cây cau trời, cây chó đẻ răng cưa. Tên hán việt là: Trân châu thảo, hiệp hậu châu, nhật khai dạ bế. Tên khoa học là Phyllanthus urinaria L, họ Thầu Dầu. Cây có hạt tròn xếp thành hàng phía dưới lá nên gọi là Diệp hạ châu (diệp: lá, hạ: dưới, châu: ngọc tròn)

Phân loại cây chó đẻ

Cây chó đẻ có 3 loại chính mà bạn cần phân biệt được:

• Cây chó đẻ thân xanh

Loại này cành ngắn và ít phân nhánh, mặt lá màu xanh nhạt, ngắn và mỏng hơn cây chó đẻ thân nhỏ, còn được gọi là “diệp hạ châu đắng” vì khi nhai có vị đắng. Loại này có dược tính mạnh nhất, khi nói về cây chó đẻ thì mọi người thường muốn nhắc đến loài này.

• Cây chó đẻ thân đỏ

Loài này khi nhai có vị ngọt nên được gọi là diệp hạ châu ngọt. Thân có màu hanh đỏ, màu đỏ đậm nhất ở thân, lá dày và dài hơn cây chó đẻ thân xanh, dược tính không mạnh nên thường không được trồng đại trà.

• Cây chó đẻ xanh đậm

Loài này có màu xanh đậm, lá thưa, to và rời rạc, chóp nhọn hơn so với 2 loài trên. Loài này không được dùng làm thuốc.

Những sự thật về công dụng của cây chó đẻ

• Tác dụng chữa viêm gan siêu vi B

Bệnh viêm gan siêu vi B là một căn bệnh do siêu vi viêm gan B (HBV) gây ra. Có khoảng 4.9% người Mỹ mắc bệnh này và ở Việt Nam cũng không phải là hiếm.

Cách làm:

30g cây chó đẻ (thân đỏ)

12g nhân trần

12g sài hồ

8g chi từ

12g hạ khô tảo

Tất cả xao khô dùng để sắc lấy nước uống ngày 1 thang.

• Chữa viêm gan do virus:

Diệp hạ châu đắng sao khô 20 g, sắc nước 3 lần. Trộn chung các nước sắc, thêm 50g đường đun sôi cho tan, chia làm 4 lần uống trong ngày. Khi kết quả xét nghiệm HBsAg (-) thì ngừng thuốc.

• Chữa suy gan (do sốt rét, sán lá, lỵ amip, ứ mật, nhiễm độc):

Cây chó đẻ sao khô 20g, cam thảo đất sao khô 20g. Sắc nước uống hằng ngày.

• Chữa nhọt độc sưng đau:

Dùng một nắm cây chó đẻ với một ít muối giã nhỏ, chế nước chín vào, vắt lấy nước cốt uống, dùng bã đắp chỗ đau.

• Chữa bị thương ứ máu:

Dùng lá, cành Chó để răng cưa và Mần tưới, mỗi thứ một nắm, giã nhỏ chế nước đồng tiện vào, vắt lấy nước uống, bã thì đắp hoặc hòa thêm bột Ðại hoàng 8-12g càng tốt (Hoạt nhân toát yếu).

• Chữa xơ gan cổ trướng:

Cây chó đẻ sao khô 100g sắc nước 3 lần. Trộn chung nước sắc, thêm 150g đường, đun sôi cho tan đường, chia nhiều lần uống trong ngày (thuốc rất đắng), liệu trình 30 – 40 ngày. Khẩu phần hằng ngày phải hạn chế muối, tăng đạm (thịt, cá, trứng, đậu phụ).

• Chữa ăn không ngon miệng, đau bụng, sốt, nước tiểu màu sẫm:

Dùng cây chó đẻ 1g, nhọ nồi 2g, xuyên tâm liên 1g. Tất cả các vị thuốc trên phơi khô trong bóng râm và tán bột. Sắc bột thuốc này và uống hết ngay một lúc. Uống mỗi ngày 3 lần (y học dân gian Ấn Độ).

Cảnh báo khi sử dụng cây chó đẻ

Mặc dù cây chó đẻ có rât nhiều tác dụng đối với sức khỏe nhưng bạn cần nắm được những cảnh báo xung quanh việc sử dụng loại cây này để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.

Không được dùng nếu không bị bệnh gan

Lương y Nguyễn Trọng Bá (tỉnh Đồng Nai) cho biết tác dụng chữa viêm gan siêu vi B của CCĐ răng cưa đã được ghi nhận. Nhưng cần lưu ý người không mắc chứng viêm gan, nếu tự ý sử dụng thì vô cùng nguy hại, bởi đây là cây thuốc chữa bệnh, không phải thuốc bổ. Người có lá gan bình thường nếu lạm dụng sẽ dẫn đến chai gan, xơ gan… và trên thực tế đã có người tự ý sử dụng cây thuốc này đã phải vong mạng.

Không dùng cây chó đẻ để sắc nước uống hàng ngày

Do được quảng bá là chữa được nhiều bệnh, lại có tính mát nên nhiều người hỏi có được dùng cây chó đẻ để sắc nước uống thanh nhiệt hàng ngày hay không? Và như đã nói, đây không phải cây thuốc bổ nên không được tự ý sắc làm nước uống hàng ngày.

Tóm lại, công dụng của cây chó đẻ là rất lớn trong đời sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, có một lưu ý nhỏ là nếu không mắc bệnh gan thì bạn không nên dùng loài cây này nhé!

Tổng hợp